Aplikacja „Mamo, Tato sprawdź, czy zdrowo się rozwijam” korzysta z następujących norm:
- Normy Fenton, dla wcześniaków urodzonych przed 37 tygodniem ciąży, dostępne do 50 tygodnia życia
W systemie dla dzieci urodzonych przedwcześnie wykorzystujemy siatki centylowe Dr Tanis Fenton. Siatki te są najczęściej wykorzystywanymi normami dla wcześniaków na świecie. Zapewniają precyzyjną ocenę rozwoju dzięki podziałowi na tygodnie ciąży.
Źródło: https://live-ucalgary.ucalgary.ca/resource/preterm-growth-chart/dr-tanis-fenton - Normy WHO, dla dzieci urodzonych w terminie do 3 roku życia
Opieramy się na międzynarodowych standardach rozwoju opracowanych przez WHO (World Health Organization). Dzieci objęte badaniem wybrano w oparciu o optymalne warunki środowiska niezbędne dla prawidłowego rozwoju, czyli karmienie piersią niemowląt i małych dzieci, dostęp do dobrej opieki zdrowotnej, niepalenie matki i inne czynniki powiązane z dobrymi wynikami zdrowotnymi.
Źródło: https://www.who.int/tools/child-growth-standards/standards
- Normy OLA/OLAF, dla dzieci od 3 do 18 roku życia
Siatki centylowe dla dzieci i młodzieży w wieku 3-18 lat opracowano z wykorzystaniem danych z dwóch ogólnopolskich projektów badawczych: OLAF PL0080 oraz OLA NR13 0002 06, koordynowanych przez Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”. Projekty prowadzone były na terenie całego kraju od listopada 2007 do maja 2012, łącznie przebadano 22 623 osoby. Wartości poszczególnych centyli opracowano w oparciu o metodę LMS. Metoda LMS jest aktualnie standardem opracowywania danych antropometrycznych w zależności od wieku dzieci lub innych zmiennych (np. masy do wysokości ciała) i prezentacji wyników w postaci z-score i centyli.
Źródło: Kułaga Zbigniew, Różdżyńska-Świątkowska Agnieszka, Grajda Aneta, Gurzkowska Beata, Wojtyło Małgorzata, Góźdź Magdalena, Świąder-Leśniak Anna, Litwin MieczysławSiatki centylowe dla oceny wzrastania i stanu odżywienia polskich dzieci i młodzieży od urodzenia do 18 roku życia. Standardy Medyczne Pediatria 2015 : Vol. 12, Nr 1, s. 119-135 p-ISSN: 2080-5438
Interpretacja danych:
- Siatki centylowe to graficzny obraz norm rozwojowych, pokazujący częstości występowania różnych wielkości cech w populacji. Najczęściej badanymi cechami są wysokość i masa ciała, które mówią nam o ogólnej wielkości ciała i są podstawą do określania proporcji ciała.
- Siatki centylowe opierają się na obserwacji, że w każdej grupie wiekowej znajdują się dzieci o różnej wysokości ciała, a różne wielkości tej cechy będą występowały z różną częstością. Częstościom tym odpowiadają określone centyle: 3 c, 10c, 25c, 50c, 75c, 90c i 97c.
- Centyle tworzą na siatce krzywe rozwoju danej cechy zmieniające się wraz z wiekiem i wskazują, ile procent obserwacji ma niższe wartości, a ile wyższe np. 25c na siatce centylowej wysokości ciała wskazuje, że 25 procent dzieci jest niższych, a 75 procent wyższych od badanego dziecka.
- Siatki centylowe są powszechnie stosowaną metodą oceny rozwoju dziecka ze względu na prostotę w posługiwaniu się nimi oraz szerokie możliwości ich wykorzystania.
- Pozwalają na:
- Ocenę poziomu rozwoju danego dziecka w stosunku do zdrowych rówieśników
- Ocenę wieku rozwojowego dziecka – wiek wzrostowy
- Ocenę dynamiki, tempa i rytmu wzrastania dziecka w poszczególnych okresach jego rozwoju
- Przeciętne tempo wzrastania powoduje, że rozwój przebiega wzdłuż kanału wyznaczonego przez krzywe centylowe, ale w okresie gdy dziecko rośnie wolniej lub szybciej może się zdarzyć, że „wykracza” poza swój kanał rozwoju
- Prawidłowo wykonane i zinterpretowane pomiary antropometryczne pozwalają na opis aktualnego stanu rozwoju fizycznego oraz na monitorowanie poszczególnych cech w czasie
- Umożliwia to analizę charakteru i dynamiki zmian zachodzących podczas rozwoju oraz jest ważnym elementem oceny zaburzeń zdrowia dziecka
- Punktem odniesienia w monitorowaniu cech somatycznych jest zawsze norma w kategorii wieku kalendarzowego oraz płci
- Aktualnie rekomendowane przez Ministerstwo Zdrowia są normy rozwojowe zamieszczone w książeczce zdrowia dziecka, które zostały opracowane na podstawie danych standardu wzrastania WHO dla dzieci w wieku 0-3 lata oraz próby reprezentatywnej dla populacji polskich dzieci i młodzieży w wieku 3-18 lat (badanie OLA I OLAF)
Kiedy wskazana jest konsultacja z lekarzem pediatrą?
Zaleca się konsultację z lekarzem pediatrą, gdy masa ciała wykracza poza kanał centylowy w górę lub w dół, lub gdy masa ciała i wysokość znajdują się na przeciwnych końcach wykresu (np. wysokość ciała w okolicy 97 centyla, a masa około 3 centyla). W takim przypadku lekarz może zlecić odpowiednie badania, aby sprawdzić, czy stan ten nie jest związany z zaburzeniami hormonalnymi, niedożywieniem lub z chorobą przewlekłą upośledzającą rozwój fizyczny dziecka.
Natomiast, jeżeli krzywa rozwoju indywidualnego dziecka znajduje się w normie i wznosi się systematycznie wraz z wiekiem, nie ma powodu do niepokoju. Świadczy to o proporcjonalnym i harmonijnym rozwoju, czyli o odpowiednim przyroście wysokości i masy ciała, a co za tym idzie odpowiednim żywieniu i dostarczaniu odpowiedniej dawki energii i składników odżywczych.